معادن تولید و توزیع زئولیت دام و آبزیان در استان قم یکی از بزرگترین معادن ایران بوده و روزانه صدها تن زئولیت کلینوپتیلولیت مخصوص خوراک دام و پرورش آبزیان و کشاورزی را استخراج و فراوری می کند. استان قم دارای ظرفیت تولید بسیار بالای مواد معدنی از جمله زئولیت معدنی را دارد و از نظر کیفیت و عیار این ماده معدنی در صدر کشور قرار دارد.
زئولیت معدنی استان قم از نوع کلینوپتیلولیت بوده و علاوه بر خوراک دام و طیور برای صنایع دیگری مانند آبزیان و کشاورزی و بسیاری صنایع دیگر نیز کاربرد دارد و مورد استفاده قرار می گیرد. صنعت دام و طیور یکی از مهمترین صنایع کشور ایران است که بسیاری از بخش های زندگی مردم را در بر دارد. این صنعت از دیر باز همواره با چالش ها و مشکلات بسیاری زیادی روبرو بوده است.
دامها از گدشته های بسیار دور همواره با انسانها بوده اند و منبع غذایی انسان را تشکیل می دادند. قدمت دامداری بیش از قدمت کشاورزی است . بنابراین بدون صنعت دامداری زندگی انسان در معرض خطرات بسیار بزرگی قرار خواهد گرفت .تهیه گوشت مورد نیاز که حاوی پروتئین کافی باشد امروزه یکی از دغدغه های مردم است .بسیاری از صنایع غذایی از ارائه گوشت سالم به مردم خودداری کرده و گوشتهای نامرغوب تراریخته را روانه بازار کرده اند.
نقش معادن تولید و توزیع دام و آبزیان در ارتباط با صنایع غذایی
ممکن است عده ای سوال بپرسند که تولید و توزیع گوشت مناسب چه ارتباطی با معادن زئولیت دارد؟ یا اینکه زئولیت معدنی چه ارتباطی با غذای انسانها دارد.پاسخ این سوال را باید در خواص زئولیت و کاربرد های آن جستجو کرد. زئولیت معدنی یکی از پرخاصیتترین مواد معدنی شناخته شده در بین تمامی عناصر و کانیها بوده بطوریکه کاربردهای زئولیت معدنی در تمامی صنایع دیده می شود.
زئولیت معدنی در صنایعی مانند پرورش دام و طیور ، پرورش آبزیان ، صنعت عظیم کشاورزی،صنایع تولید مشتقات نفتی، صنایع پزشکی و داروسازی، صنایع هسته ای، صنعت بزرگ آب و فاضلاب و همچنین در همه کارخانه هایی که پساب صنعتی دارند زئولیت مهمترین نقش را ایفا می کند. کاربرد های زئولیت به قدری وسیع است که اگر روزی تمامی ذخایر زئولیت جهان تمام شود انسان با بحران بسیار بزرگی روبرو خواهد شد.
نقش معادن تولید و توزیع زئولیت برای صنایع دام و آبزیان و غیره استخراج زئولیت مورد نیاز و فراوری آن بصورت متناسب با این صنایع می باشد. صنایع نامبرده همگی از یک نوع زئولیت واحدی استفاده نمی کنند زیرا هر صنعت دارای کاربرد متفاوتی با صنعت دیگری دارد . بنابراین نوع زئولیت هم باید متناسب با کاربرد آن صنعت باشد .
زئولیت معدنی چیست و خواستگاه آن کجاست؟
زئولیت همانطور که از نامش مشخص است است یک ماه معدنی است یعنی ماده آلی یا ماده شیمیایی نمی باشد . کسانی که نام آن را برای اولین بار شنیده باشند ممکن است به دلیل خواص بیشماری که دارد فکر کنند زئولیت نوعی ماده شیمیایی است . در صورتی که این ماده از دل زمین استخراج می شود و انسان هیچ دخل و تصرفی در تشکیل آن ندارد.( اطلاعات تکمیلی را از مشاوران تولید و توزیع زئولیت دام جویا شوید)
زئولیت از نظر علم زمین شناسی نوعی ماده معدنی بوده که در اعماق زمین یعنی در گوشته مواد تشکیل دهنده آن بصورت مذاب وجود دارند .این مواد مذاب گوشته بواسطه جریانهای همرفتی باعث می شوند که نوعی چرخش در بین کل مواد گوشته اتفاق بی افتد و مواد بصورت مداوم در حال چرخش باشند. مواد معدنی زئولیت هم در این گردش و چرخش گوشته در مقیاس وسیعی حضور دارند.
بر اثر فشار های جانبی اتمسفر در دل زمین و فشار طبقات مختلف زمین عناصر سبک و بر روی عناصر سنگین قرار می گیرند و عناصر تشکیل دهنده زئولیت هم که شامل آلومینیوم و سیلسیم می باشد جزو عناصر سبک بوده و در سطح گوشته قرار می گیرند. برخی مناطق بالایی پوسته که بسیار نازک بودند باعث می شدند که در آن ناحیه فشار کمتری بر روی گوشته وارد آید در صورتیکه در نواحی دیگر فشار وارد بیشتر بوده.
مراحل تشکیل زئولیت معدنی از نظر علم زمین شناسی و علم مواد
همانطور که بخش قبل توضیح داده شد برخی نواحی پوسته بسیار نازک بودند و فشار کمتری بر روی گوشته وارد می آوردند مثلا در نواحی اقیانوسی پوسته بسیار نازک بود به طوریکه در برخی نقاط عمیق اقیانوس مواد گوشته را می توان دید .برخی نواحی پوسته هم بسیار ضخیم بوده و بیشترین فشار را بر روی گوشته وارد می آورد.
این اختلاف فشار بین نواحی نازک و نواحی ضخیم پوسته باعث می شد گاهی اوقات زلزله های مخربی صورت بگیرد همچنین گاز های درون گوشته هم به دنبال مکانهایی بودند تا فشار کمتری داشته باشد تا بتوانند از آنجا خارج شوند. این دو عامل باعث می شد در نواحی بین اقیانوس و کوهستان زلزله های بسیار بزرگی صورت بگیرد و مواد مذاب گوشته از طریق پوسته نازک به سطح زمین جاری شوند.
مواد سطح گوشته که بسیار سبکتر از مواد داخلی گوشته بودند بر اثر این اختلاف فشار از طریق زلزله ها و یا آتشفشانها بصورت گدازه در سطح زمین جاری شدند و با اکسیژن هوا ترکیب شدند و انواع مواد مختلف معدنی از جمله زئولیت را تشکیل دادند. بنابراین زئولیت از عناصر آلومینیوم، سیلسیم که عناصر اصلی تشکیل دهنده زئولیت هستند با اکسیژن وارد واکنش شده و زئولیت معدنی را تشکیل می دهند.
خانواده زئولیتها از نظر علم کانی شناسی و انواع آنها
زئولیت معدنی از خانواده بزرگ آلومینوسیلیکاتها هستند آلومینوسیلیکاتها شامل انواع کانیهای معدنی هستند که شامل انواع مختلف با ترکیبات گوناگون هستند و هر کدام کاربرد های خاصی در صنعت دارند . از این به بعد وقتی واژه زئولیت به میان آمد باید بدانیم که این واژه شامل انواع زئولیتها با نامهای خاص است که هر کدام در صنایع خاصی کاربرد دارند.
زئولیتها انواع مختلف با نامهای متفاوت هستند که مهمترین آنها عبارتند از:
- آنالیسمNaAlSi2O6.H2O
- ناترولیت Na2Al2Si3O10.2H2O
- اسکولسیتCaAl2Si3O10.3H2O
- تامسونیت NaCl2Al5H20.6H2O
- هیولاندیت Ca2Al4Si14O36.12H2O
- فیلیپسیت (K2.Na2.Ca)(Al2Si6)O16.6H2O
- هارموتوم (K2.Ba)(Al2Si6)O16.6H2O
- استیلبیت (Na2.Ca)(Al2Si7)O18.7H2O
- شابازیت (Na2Ca)(Al2Si4)O12.6H2O
- لامونتیت Ca(Al2Si4)O12.6H2O
- موردنیت (K2.Na2.Ca)(Al2Si10)O24.7H2O
- کلینوپتیولیت K2Na2Ca2(Si29A17)O72.24H2O
کاربرد زئولیتها در صنایع دام و طیور و پرورش آبزیان صنعتی
زئولیتها همانطور که در بخش های قبل اشاره شد کاربرد های بسیاری در صنایع مختلف از جمله صنایع پرورش دام و طیور و آبزیان صنعتی دارند. یکی از مهمترین کاربرد های زئولیت مربوط به تغذیه دام مخصوصا نشخوارکنند گان است. نشخوار کنند گان همیشه در معرض استنشاق گاز نامطبوع آمونیاک در محیط اصطبلها هستند. گاز آمونیاک در معده آنها درست شده و هنگام مدفوع از بدن حیوان خارج می شود . این گار برای نشخوارکنند گان الخصوص گوساله ها موجب مسمومیت شده و بیماری پنومونی را به همراه دارد.( برای اطلاعات بیشتر به مراکز تولید و توزیع زئولیت دام مزاجعه نمایند)
بیماری پنومونی هم در گوساله ها بیشتر شایع است زیرا گوساله ها از سیستم ایمنی ضعیفتری نسبت به گاو های بالغ برخوردار هستند. گاز آمونیاک موجب تخریب مژکهای موجود در نای گاوها و گوساله ها شده و آنها را به پنومونی مبتلا می کند. فعلا درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است و در بسیاری از موارد این بیماری باعث تلف شدن حیوان می شود.
معادن تولید و توزیع زئولیت دام با توجه خواص زئولیت در جذب آمونیاک و کنترل بیماری پنومونی اقدام به تولید زئولیتهایی کردند که دارای مش بندی 50 به بالا بوده و بصورت میکرونیزه می باشد . این زئولیتهای پودری اگر به مقدار 5درصد در هر وعده خوراک دام افزوده گردد گاز آمونیاک موجود در معده دام را جذب کرده و تجزیه می کند. با این حساب با خروج گاز آمونیاک از شکمبه حیوان بیماری پنومونی و سایر بیماریها از بین خواهند رفت
تاثیر زئولیت در کنترل آفلاتوکسین طبق دستورالعمل مراکز تولید و توزیع زئولیت دام
کارشناسان و متخصصان صنایع تولید و توزیع زئولیت دام و آبزیان طبق بررسی هایی که از ساختمان زئولیت و خواص آن به عمل اوردند به این نتیجه رسیدند که اگر مقدار 5درصد زئولیت پودر شده پتاسیمی به هر وعده جیره حیوان اضافه گردد حیوان را از ابتلا به انواع بیماریهای تنفسی و قارچی مصون می کند. بر این اساس مراکز پرورش دام هایی که از زئولیت استفاده کرده اند نتایج مثبت آن را دیده و گزارش داده اند.
یکی از بیماری های بسیار شایع که از طریق خوراک باعث مسمومیت دام می شود آفلاتوکسین است این بیماری از نوعی قارچ که از خانواده کپک ها بوده و به همین نام است در محیط های گرم و مرطوب بر روی غلات رشد و نمو پیدا کرده و آلودگی های بسیاری را به همراه دارد .حیوان با خوردن خوراک آلوده به آفلاتوکسین دچار مسمومیت می شود و در صورت عدم درمان به موقع باعث مرگ حتمی حیوان می گردد.
اگر خوراک دام را با زئولیت به حیوان بدهند زئولیت در معده قارچ و میکروب آفلاتوکسین را کاملا تجزیه کرده و از بین می برد و در واقع زئولیت نقش نوعی واکسن را برای حیوان بازی می کند. کاربرد های زئولیت در خوراک دام بسیار زیاد است و در این مقاله به گزیده هایی از کاربردها و خواص زئولیت خواهیم پرداخت.
کاربرد های زئولیت خوراکی در تغذیه نشخوارکنندگان
یکی از مهمترین دلایل استفاده از زئولیت در تغذیه نشخوارکنندگان تجزیه گاز آمونیاک موجود در شکمبه این حیوانات می باشد. زیرا وجود گاز آمونیاک باعث بوچود آمدن اختلال در کارکرد باکتریهای هضم غذا واقع در شکمبه حیوان می شود. گاز آمونیاک محیط شکمبه را به شدت اسیدی کرده و باعث مختل شدن کارکرد باکتریهای شکمبه می شود. بنابراین در نبود آمونیاک باکتریها باعث سنتز پروتئین غذایی شده یعنی تمامی مواد خوراکی هضم کرده و آنها را به پروتئین که منبع اصلی غذایی خون می باشد تبدیل می کند.
در حالت عادی خوراک دام پس از هضم نسبی در معده تبدیل به اسید های چرب فرار و آمونیاک می شود. این اسید های چرب که منبع غذایی محسوب می شوند بر اثر آروق از بدن حیوان خارج می شوند و محیط بشدت اسیدی می شد. زئولیت باعث می شود آمونیاک کامل دفع شود و از تبدیل شدن غذا به اسید های فرار در معده جلوگیری شود و نهایتا منجر به تولید پروتئین می شود.
افزایش نسبت استات به پروپیونات در شکمبه موجب افزایش چربی شیر در نشخوارکنندگان می شود. زئولیت با حذف آمونیاک و سنتز پروتئین توسط باکتریهای هضم کننده موجب افزایش نسبت استات به پروپیونات شده و چربی شیر افزایش می یابد.از طرفی زئولیت خاصیت تشنه آوری برای حیوان دارد .یعنی حیوان با خوردن آب زیاد باعث می شود که خوراک بجای هضم در شکمبه به روده منتقل شده و در آنحا بر اثر هضم به گلوکر تبدیل شود.
اگر گلوگز موجود در خون به مقدار کافی تولید شود تولید اسید های آمبنه به عنوان منبع تغذیه در خون متوقف شده و از گلوکز به عنوان منبع تغذیه استفاده می شود. افزایش گلوکز موجب تولید پروتئین بیشتر در شیر دام شده همچنین باعث افزایش وزن و پروار شدن گاوها خواهد شد.
تهیه و سفارش زئولیت از معادن تولید و توزیع زئولیت دام
همانطور که گفته شد زئولیت ها نقش بسیار موثری در بسیاری از عوامل کنترل دامها دارند بطور مثال زئولیتها از بین برنده بیماری پنومونی هستند. این بیماری بر اثر استنشاق گاز آمونیاک در گوساله ها بسیار شایع است که با افزودن زئولیت به جیره غذایی آنها باعث کنترل این بیماری می شود. همچنین بیماری آفلاتوکسین هم که یک بیماری مهلک در خوراک دام می باشد توسط زئولیت در شکمبه حیوان دفع می شود.
با وجود این خواص بسیار مفیدی که زئولیت دارد تمامی دامداران و مراکز پرورش طیور و حتی آبزیان نیاز دارند که از زئولیت در جیره غذایی دامهای خود استفاده کنند تا از هزینه ها و ضررهای بسیار سنگینی که در اثر سهل انگاری و عدم کنترل دام می شود جلوگیری کنند. کشاورزان و دامداران و سایر پرورش دهندگان باید در هر وعده غذایی 5 درصد زئولیت خوراکی به جیره انها اضافه کنند.
دامداران برای تهیه این محصول به دو روش می توانند اقدام کنند . روش اول مخصوص کشاورزان نزدیک معدن است . آنها با مراجعه مستقیم به معدن می توانند زئولیت مورد نیاز خود را خریداری کرده و استفاده کنند. روش دوم هم مختص کشاورزان مناطق دور از معدن است . آنها می توانند با خرید اینترنتی به وبسایت معدن مراجعه کرده و مستقیم سفرش دهند تا بار برای آنها ارسال گردد.
مدیر مجموعه معدنی ایران کانی : هادی ملکی
تلفن مشاوره و ثبت تماس: 09120526163
بدون دیدگاه